Definicja 1.
W układzie współrzędnych dane są punkty
i
.
Wektorem nazywamy uporządkowaną parę liczb
.
Taki wektor oznaczamy
.
Liczby
nazywamy współrzędnymi wektora.
Przykład 1.
Na rysunku poniżej w układzie współrzędnych dane są punkty A, B, C, D, E, F oraz wektory
. Oblicz współrzędne podanych wektorów.

Wektor
jest zaczepiony w punkcie
, a jego końcem jest punkt
, zatem:
![]()
![]()
![]()
Wyznaczamy współrzędne wektorów
i
:
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
Wektor, którego obie współrzędne są zerami, nazywamy wektorem zerowym i oznaczamy
. Interpretacją geometryczną wektora zerowego jest punkt.
Przykład 2.
Dany jest punkt
. Wyznacz współrzędne punktu B, wiedząc, że
.
Wiemy, że:
![]()
![]()
![]()
Korzystamy z definicji wektora:
![]()
![]()
Otrzymujemy:
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
Przesunięcie z punktu A do punktu B wzdłuż osi OX opisuje pierwsza współrzędna wektora
, zaś wzdłuż osi OY – druga współrzędna tego wektora. Jeśli współrzędna wektora jest liczbą dodatnią, to przesunięcie jest zgodne ze zwrotem osi, a jeśli ujemną – przeciwne do zwrotu osi.
Wektory
i
nazywamy wektorami składowymi wektora
.
Przykład 2.
Dany jest punkt
oraz wektor
.
a) Podaj współrzędne składowych tego wektora,
b) Zaznacz w układzie współrzędnych punkt A. Korzystając z wektorów składowych
i
, wyznacz współrzędne punktu C oraz współrzędne punktu B.
a) Podaj współrzędne składowych tego wektora
![]()
![]()
b) Zaznacz w układzie współrzędnych punkt A. Korzystając z wektorów składowych
i
, wyznacz współrzędne punktu C oraz współrzędne punktu B.

Definicja 2.
Wektory
i
, gdzie
i
, są równe wtedy i tylko wtedy, gdy
i
. Równość wektorów
i
zapisujemy
.
Przykład 3.
Przedstaw w układzie współrzędnych wektor
.

Zbiór wszystkich wektorów równych danemu wektorowi zaczepionemu nazywamy wektorem swobodnym.
Przykład 4.
Odczytaj z rysunku współrzędne przedstawionych wektorów.

![]()
Definicja 3.
Długością wektora
, gdzie
, nazywamy liczbę
. Długość wektora
oznaczamy
.
Przykład 5.
Oblicz długość wektora
, gdzie
.
![]()
![]()
![]()
![]()
Jeśli
i
, to długość wektora
wyraża się wzorem:
![]()
Przykład 6.
Mamy dane punkty
i
. Wyznacz długość wektora
.
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
Definicja 4.
Sumą wektorów
i
, gdzie
i
, nazywamy wektor
. Sumę wektorów
i
oznaczamy
.
Przykład 7.
Wyznacz sumę wektorów
i
, gdzie
i
, a następnie przedstaw jej graficzną interpretację.
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()

Definicja 5.
Wektory
i
, gdzie
i
, są przeciwne wtedy, gdy suma wektorów
i
jest wektorem zerowym, wówczas:
![]()
oraz
![]()
Wektor przeciwny do wektora
oznaczamy
.
Wektor przeciwny do wektora
oznaczamy
lub
.
Jeśli
wówczas
.
Definicja 6.
Różnicą wektorów
i
, gdzie
i
, nazywamy wektor
. Różnicę wektorów
i
oznaczamy
.
Odjąć wektor
od wektora
to znaczy dodać do wektora
wektor
.
![]()
Przykład 8.
Wyznacz różnicę wektorów
i
, gdzie
i
, a następnie przedstaw jej graficzną interpretację.
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()

Definicja 7.
Iloczynem wektora
, gdzie
, przez liczbę rzeczywistą k nazywamy wektor
. Iloczyn wektora
przez liczbę k oznaczamy
.
Przykład 9.
Jeśli
, to
.
Twierdzenie 1.
Jeśli punkt S jest środkiem odcinka AB, gdzie
i
, to
![]()
Oblicz współrzędne wektora
, wiedząc, że:
a) ![]()
b) ![]()
Jakie współrzędne ma wektor
?
W prostokątnym układzie współrzędnych narysuj wektory
,
i
, gdzie
. Początek wektora dobierz dowolnie.
Podaj współrzędne wektorów zaznaczonych na rysunku obok. Następnie oblicz długości tych wektorów.

Dany jest punkt A oraz wektor
. Wyznacz współrzędne punktu B.
a) ![]()
b) ![]()
Dany jest punkt B oraz wektor
. Wyznacz współrzędne punktu A.
a) ![]()
b) ![]()
Dane są punkty
. Wyznacz punkt D, dla którego:
a) wektory
i
są równe,
b) wektory
i
są przeciwne.
Narysuj wektory
i
w jednym układzie współrzędnych.
Wyznacz liczby a i b, dla których wektory
i
, gdzie:
a)
, są równe,
b)
, są przeciwne.
Oblicz współrzędne środka odcinka AB, jeśli:
a) ![]()
b) ![]()
c) ![]()
d) ![]()
Oblicz długość wektora:
a)
, jeśli
,
b)
, jeśli
,
c)
, jeśli
,
d)
, jeśli
.
Dane są punkty: A, B i P. Zaznacz w układzie współrzędnych wektor
oraz
i oblicz ich współrzędne. Jaka jest zależność między wektorem
i wektorem
?
a) ![]()
b) ![]()
c) ![]()
d) ![]()
Dany jest wektor
, gdzie
i punkt
. Wyznacz współrzędne punktu B, dla którego:
a) ![]()
b) ![]()
c) ![]()
Wiedząc, że
oraz
, wyznacz współrzędne wektora:
a) ![]()
b) ![]()
c) ![]()
d) ![]()
Wiedząc, że
oraz
, wyznacz długość wektora:
a) ![]()
b) ![]()
c) ![]()
d) ![]()
Wiedząc, że
i
, wyznacz liczby a i b, dla których:
a) ![]()
b) ![]()
c) ![]()
d) ![]()
Wektory
i
są równoległe. Oblicz a jeśli:
a) ![]()
b) ![]()